Het energieverbruik voor die reiskilometers en de bijbehorende CO2-uitstoot gelden niet alleen voor voedsel. Alle dingen die we kopen, gebruiken en nadien bij het afval laten belanden, verbinden ons op die manier met de rest van de wereld, op een niet-duurzame manier. Energie voor productie en transport en de gekoppelde CO2-uitstoot zijn daarmee de achilleshiel van onze samenleving geworden. Door onze afhankelijkheid van grootschalige systemen voor energie-opwekking, productie en transport zijn we als lokale samenleving niet meer in staat om in onze basisbehoeften te voorzien op het moment dat er een kink in de kabel komt. Klimaatverandering, het einde van het fossiele-energietijdperk en toenemende grondstoffenschaarste zijn daarmee reële bedreigingen geworden voor onze toekomst.
In 2018-2022 neemt GroenLinks Olst-Wijhe in elk geval de volgende initiatieven:
-
Een maatschappelijk breed ondersteund Maatschappelijk Meerwaarde Manifest als basis voor de omslag naar een lokaal sterke, door de samenleving gedragen duurzame economie.
-
Uitvoeringskracht aan de hand van een helder tijdpad voor het bereiken van 100% duurzame inkoop door de gemeente in uiterlijk 2030.
-
Instelling van een lokaal stimuleringsfonds voor het versterken en verduurzamen van de lokale economie.
-
Een stevige ‘groene’ aanscherping van het vestigingsbeleid voor bedrijven.
Lokale oplossingen
GroenLinks Olst-Wijhe pretendeert niet de mondiale problematiek op te kunnen lossen. Wel denken we dat Olst-Wijhe een bijdrage kan leveren aan het zoeken naar oplossingen. Ook kunnen we de weerbaarheid versterken van de onze plaatselijke samenleving tegen de impact van landelijke en internationale gebeurtenissen. Als we dat goed aanpakken, zullen economische en ecologische crises ons minder kunnen raken. Dit vraagt om een samenhangend pakket aan maatregelen op de korte, middellange en lange termijn, die raakvlakken hebben met veel andere gemeentelijke beleidsterreinen.
Juistschaligheid
In Olst-Wijhe hebben we geen invloed op de beprijzing van goederen en producten die van ver weg komen. De milieukosten zijn vrijwel nooit of slechts ten dele verdisconteerd in de prijs. Het terugbrengen van de CO2- en energie-voetafdruk van producten is enkel te beïnvloeden door bewust te kiezen voor lokale grondstoffen en productieprocessen.
GroenLinks Olst-Wijhe wil dat de gemeente initiatieven uit de samenleving ondersteunt die het lokaler gericht maken van de economie bevorderen, zoals het – aanvullend op de euro – invoeren van een lokale munt.
Maar het is onmogelijk en onwenselijk om alles plaatselijk te kunnen produceren en leveren. GroenLinks Olst-Wijhe pleit dus niet voor principiële klein- of grootschaligheid, maar voor juistschaligheid. Lokaal als het kan en vanuit energetisch oogpunt logisch is, maar anders is regionaal of bovenregionaal het juiste schaalniveau. En internationaal als het werkelijk niet anders kan.
Ondernemingen die deelnemen aan de toekomstige vitale, lokale economie van Olst-Wijhe, onderschrijven dit juistschaligheidsprincipe en richten hun vraag en aanbod daarnaar in.
Lokaal stimuleringsfonds
Wij willen dat de gemeente in samenwerking met marktpartijen en de provincie een lokaal stimuleringsfonds instelt voor het verduurzamen en versterken van de lokale economie. Hiermee krijgen bedrijven een stimulans om op diverse terreinen hun activiteiten te verduurzamen, en krijgen duurzame startups een steun in de rug.
Het betreft een revolving fund, dus op termijn moeten de gesteunde bedrijven zelf hun broek op kunnen houden.
Duurzaam vestigingsbeleid
GroenLinks Olst-Wijhe wil dat de gemeente in zijn vestigingsbeleid bepalingen opneemt die ervoor zorgen dat bedrijven die zich nieuw in onze gemeente vestigen, voldoen aan een set duurzaamheids-eisen die verder gaan dan het wettelijk bepaalde minimum. Naar reeds gevestigde bedrijven treedt de gemeente strenger op waar het gaat om hun energieverbruik (zie hoofdstuk Energie & Klimaat). Indien er gekozen moet worden, gaan lokaal gewortelde ondernemingen vóór op bedrijven van buiten de gemeente. Ook het duurzaamheidsgehalte van de te leveren producten of diensten vormt een selectiecriterium.
De industrieterreinen ondergaan wat ons betreft een forse verduurzamingsslag. Zo zijn zij uiterlijk in 2030 volledig energieneutraal.
Maatschappelijke meerwaarde manifest
Het staat ons voor ogen dat de gemeente samen met het MKB en maatschappelijke organisaties een Maatschappelijke Meerwaarde Manifest (M3) opstelt. Hierin verklaren ondertekenende partijen dat zij via hun aandeel in de lokale economie maatschappelijke meerwaarde nastreven. Dat betekent dat in geld en/of in natura een nader te bepalen percentage van de winst wordt geherinvesteerd in de lokale gemeenschap. Zo kan de economie een motor worden voor sociaal-maatschappelijke groei en bloei.
Duurzaamheid wordt toetssteen
Als er initiatieven uit de samenleving komen om productketens en -aanbod van Olst-Wijhese ondernemingen te verduurzamen, wil GroenLinks Olst-Wijhe dat de gemeente die actief ondersteunt.
De gemeente geeft bovendien het goede voorbeeld met een inkoopbeleid dat stapsgewijs toewerkt naar 100% duurzame inkoop in 2030. Dit vertaalt zich in keuzes voor grondstoffen met een eco-keurmerk, herkomst uit de nabije regio, producten en diensten met een lage CO2- en energie-voetafdruk, en zo meer. Waar het gaat om producten uit armere delen van de wereld, baseert de gemeente zich op de strenge kwaliteitseisen aan arbeidsomstandigheden en verdiensten voor arbeiders en kleine producenten zoals die worden gehanteerd door Fair Trade keurmerken.
De gemeentelijke Bedrijven-contactfunctionaris krijgt als specifieke opdracht om lokale ondernemers te stimuleren om in eerste instantie zaken te doen met elkaar in plaats van met toeleveranciers en dienstverleners van buiten de gemeente of regio.
De gemeente onderzoekt in samenwerking met het MKB en het Hoger Onderwijs uit de regio op welke terreinen de lokale cirkels van grondstoffen – producten – afvalstromen gesloten kunnen worden, als basis voor nadere maatregelen en beleidsvorming.